منظور فاز 11 میدان مشترک پارس جنوبی است که پس از تحریم امریکا و خروج شرکت فرانسوی توتال به پیمانکار ایرانی سپرده شد.در این باره مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی بهعنوان بازوی پژوهشی این نهاد نیز گزارشی منتشر کرده و نوشته است: در شرایط تحریم دو راه بیشتر نداریم؛ استفاده از توان و ظرفیت داخلی یا منتظر ماندن برای عقد قرارداد با شرکتهای بینالمللی.
مرکز پژوهشهای مجلس در این گزارش اشاره کرده که همکاری شرکتهای ایرانی با شرکتهای خارجی در سالهای اولیه توسعه پارس جنوبی و سپس اعتماد به پیمانکاران داخلی در سالهای تحریم مسیری بود که منجر به رشد توان علمی و فنی شرکتهای ایرانی شد و بدون شک برای ادامه مسیر توسعه صنعت نفت و گاز کشور، استفاده از این توان، برگ برنده کشور است.
کارشناسان حوزه انرژی نیز بر این باورند که پیمانکاران ایرانی و سازندگان تجهیزات داخلی امروز توانی به مراتب بالاتر از حتی دوره قبلی تحریمها دارند. اما یک مسأله مهم در داخلیسازی توسعه صنعت نفت و گاز وجود دارد.تجهیزات؛ از تولید در داخل تا صادراتایران از نظر تولید و ساخت برخی از تجهیزات صنعت نفت به مرحله قابل قبولی رسیده است.
بهطوری که سیروس تالاری، رئیس هیأت مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران میگوید: اکنون ۸۵ درصد از فناوری صنعت نفت در کشور در دسترس است. ایرنا به نقل از تالاری مینویسد: علاوه بر تأمین نیاز داخل حتی پنج میلیارد دلار در سال ظرفیت صادرات تجهیزات صنعت نفت در کشور وجود دارد. آنطور که تالاری میگوید:«بهطور میانگین نیازمندیها به مواد اولیه خارجی در بین سازندگان زیر 30 درصد است و 70 درصد از تولیدکنندگان مواد اولیه خود را بوسیله منابع داخلی تأمین میکنند.
»البته یک مسأله وجود دارد و آن هم نبود تکنولوژیهای روز دنیا بویژه در بخشهای نوینی نظیر تأمین تجهیزات افزایش ضریب بازیافت نفت خام و فشارافزایی گاز است.بهنظر میرسد که 15 درصد باقیمانده خیلی مهم است و بخشی از فناوری و مواد اولیه مورد نیاز آن را هنوز در اختیار نداریم. در این بخش نیاز به فعالیت جدی تری است.
هرچند که هیچ کشوری وجود ندارد که صفر تا 100 تجهیزات خود را در داخل تولید کند اما شرایط ایران به خاطر تحریم متفاوت است.پیمانکار ایرانی چقدر مطمئن است؟از تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت و اقلام پرکاربرد در این صنعت که عبور کنیم، با یک سؤال مواجه میشویم: اینکه چقدر پیمانکاران ایرانی به کار خود تسلط دارند و آیا میتوان با وجود برخی از تجربههای نامطلوب گذشته بازهم پروژههای پیچیده و پرهزینه صنعت نفت را به آنها سپرد؟پیمانکاران ایرانی از دهه 1380 به طور جدی وارد صنعت نفت شدند و اجرای برخی از پروژههای سخت را در دست گرفتند.
هرچند که آزمون و خطای آنها در صنعت نفت، هزینههایی برای کشور در پی داشت اما زمینههای رشد شرکتهای ایرانی را در برخی از بخشها بویژه توسعه ابتدایی فراهم کرد.کار با پیمانکاران ایرانی در دوره تحریم یکی از استراتژیهای هزینه بر و زمان بر بهدلیل نبود تکنولوژی و دانش کافی است.
. اما اعتماد به شرکتهای ایرانی در شرایط کنونی هم زمینههای رشد آنها را فراهم خواهد کرد و هم زمان در انتظار شرکتهای خارجی از دست نخواهد رفت.هزینههای این توسعه را چه کسی میپردازد؟مشکل بزرگ صنعت نفت در این برهه از زمان، دانش.....